Làm sao không nhớ…
36 năm trước, tôi còn là một con bé con vô lo, nghịch ngợm và có một gia đình đông đúc 11 người. Ngày 28/04 năm ấy, buổi chiều lên trường trong một Lễ bế giảng, có bế giảng mà không có Lễ. Tôi lặng lẽ nhận thành tích biểu của mình, lặng lẽ sang phòng giám học nhận phần thưởng cuối khóa và lặng lẽ nhìn bạn bè trong lớp chỉ còn một nửa so với đầu năm. Tôi lững thững đi bộ ra về, Phủ thủ tướng hàng rào kẽm gai dày đặc, đường Cường Để bị chốt chặn hai đầu, những người lính mặc quân phục rằn ri nhìn dữ dằn nhưng ánh mắt và cả khuôn mặt họ thì lại âu lo, nhớn nhác. Tôi đi bộ suốt dọc dài Thống Nhất để về trụ sở hãng dầu Esso nơi Bố làm việc. Bố đưa xuống canteen của Sở. Bác Mitchum tóc vàng hoe khen tôi nói tiếng Anh tốt, mua cho hai thanh caramen to đùng. Các cô, các bác đi ngang xoa đầu khen tôi học giỏi khi nhìn chồng phần thưởng trên tay. Bố đưa đi sang Givral ăn bữa kem chiều, định vào Casino Sài gòn xem phim nhưng toàn phim cũ… tôi tung tăng bát phố cùng Bố, không nhận ra hôm nay Bố không ăn kem cùng như mọi khi, không nhận ra ly cà phê của Bố còn đầy nguyên cho đến lúc về, không nhận ra Bố cũng có một đôi mắt và khuôn mặt âu lo, nhớn nhác y như những người lính kia…
36 năm trước, tôi không nhận ra mình sắp trở thành một “chứng nhân lịch sử” cho một đổi thay… không nhận ra cho đến tối đó về nhà, lần đầu tiên chạm mặt bom đạn khi những tiếng pháo đầu tiên nã vào phi trường Tân Sơn Nhất…
Làm sao không nhớ…
10 năm sau ngày tháng ấy, tôi trở thành một thanh niên 21 tuổi lửng lơ đứng trước một con đường mình không tự chọn mà đành phải chọn bởi sức người có hạn. Người thanh niên 21 tuổi ấy bàng hoàng nhận ra gia đình đông đúc của mình giờ đã không còn danh xưng ông bà nội, ông bà ngoại. Các ông bà lần lượt theo nhau về cõi trong cái khổ của bệnh tật không đủ thuốc men, trong cái rã rời không muốn làm khổ thêm con cháu.
Tôi vào đời không chút mục đích, chỉ muốn làm một công việc mà tự mình không thể xấu hơn. Không chỉ gia đình vắng dần, Bạn bè tôi lần lượt trong 10 năm, cũng vắng đi quá nhiều. Những lần họp mặt cứ nhìn cái bàn tròn rộng ra, rộng ra mãi mà thương. Thương nhất là những người ra đi, không ràng buộc bởi bất cứ hẹn hò nào, vẫn cứ, bằng tất cả tình cảm thiếu thời gắn bó, chắt chiu những khó khăn xứ người để giúp đỡ những khó khăn quê nhà. Bạn bè nuôi tôi ăn học, không thành tài nhưng ít ra thành người. Nuôi và luôn luôn nhắc: Muốn gì thì báo, đừng làm bậy nghen Mập M.
36 năm đã qua, quá khứ tưởng chừng như đã nằm ngủ yên, thật yên nơi nào đó trong góc trí nhớ vốn nhỏ nhoi và mong manh của con người. Vậy mà, đêm qua, không ngủ được vì cái họng sưng to và sốt, tôi ậm ừ nhận điện thoại của Bạn gọi về từ xa. Không chỉ 1 người gọi, mà là nhiều người. Bạn bè tôi đang làm một cuộc reunion bất ngờ nơi xa xứ. Chúng hè nhau gọi về, và những cười khóc bất ngờ qua phone nhắc gợi lại hết những hợp tan 36 năm qua tôi từng. Cuộc nói chuyện kéo dài hơn 3 tiếng, đến nỗi mẹ tôi sốt ruột quá cho cái họng của con mình đành phải nhắc. Lũ bạn ngớ ra, tranh nhau chào hỏi, rôm rả cả một góc nhà vào rạng sáng.
Bạn nhắc mùa này Trà Vinh năm ngoái và khi nghe câu chào của tôi: Mình rất nhớ mọi người thì òa khóc… tôi hình dung những khuôn mặt dãi dầu của lũ bạn nối khố của mình, nhìn lên bàn thờ nhìn ảnh ông bà, nhìn lại mình tóc cũng đã bạc nhiều đi… mới thấy cái hữu hạn đời người gói trong cái vô hạn thời gian… để, bên cạnh cái nhớ, tôi nhủ mình cần biết quên để sống cho thanh thản trước những việc không thể tái hồi…
Tôi nhớ và quên chỉ để trong mình còn đọng lại nỗi mừng: Tôi vẫn là tôi của gia đình, của bạn bè… để đã đi qua một đoạn đường dài lắm của cuộc đời với những đổi thay nhiều khi xấu hơn là tốt … và được an nhiên…